[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

Monitor. Tom pierwszy. Nr 1 – 52 (1 stycznia – 28 czerwca). Warszawa 1766. W Drukarni Mitzlerowskiey, s. [4], s. 402, winietki, finaliki (drzeworyty), 8°, opr. płsk. 

E.XXII, 533-534. Półrocznik najsłynniejszego czasopisma polskiego wychodzącego w XVIII w. Ukazywało się ono dwa razy w tygodniu przez 21 lat (1765-1785). Pomysł wydawania periodyku na wzór angielskiego „Spectatora” powstał w najbliższym otoczeniu świeżo wybranego króla Stanisława Augusta. Wydawnictwo miało charakter moralizatorski, ośmieszało przywary szlacheckie, sarmacki styl życia, z drugiej strony zaś podsuwało wzory godne naśladowania. Poruszano też zagadnienia z zakresu ekonomii, filozofii, polityki, rolnictwa, przemysłu, kultury, edukacji, sądownictwa, historii i literatury. Na łamach „Monitora” publikowali najwybitniejsi przedstawiciele polskiego Oświecenia, m.in.: Ignacy Krasicki (pierwszy redaktor), Franciszek Bohomolec, Jan Albertrandy, Adam Naruszewicz, a także sam Stanisław August. Nakład czasopisma był niewielki, w okresie jego największej świetności nie przekraczał 500 egzemplarzy. Na początku dzieła przywilej królewski nadany przez Stanisława Augusta drukarni mitzlerowskiej. W tomie m.in. art. o potrzebie dorównania państwom sąsiednim w liczebności i wyszkoleniu wojsk („my nie tylko za małe trzymamy woysko, ale po większej części nie exercytowane wcale”, nr 2); rzecz przeciw tolerancji dysydentów (nr 13). Lica opr. i wyklejki nowe, ślady po korniku, przybrudzenia k. tyt. i marginesów niektórych kart. Stan ogólny dobry. Rzadkie.

Ilośc odsłon: 749