[Czasy Konstytucji 3 Maja i Konfederacji Targowickiej]. Silva rerum z końca XVIII wieku. Rękopis, k. 353, 20,0 x 31,0 cm, opr. XIX w., płsk.
Z księgozbioru kojrańskiego Łopacińskich. Fascynująca i dość specyficzna sylwa spisywana w końcu XVIII i w początku XIX w. Na oferowany rękopis składają się dwa poszyty oprawione wspólnie w XIX w. Przeważająca część tekstów dotyczy końcowych lat istnienia Rzeczypospolitej, przede wszystkim okresu konfederacji targowickiej i wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. toczonej w obronie zdobyczy Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3 Maja. Szczególną uwagę przykuwają teksty satyryczne, których ostrze wymierzone jest w elity ówczesnej Rzeczypospolitej (często w króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i jego otoczenie, biskupów, senatorów etc.) Przykładem może być zbiór prześmiewczych zagadek, w którym czytamy m.in.: „Twarz blada, strój czerwony / Partyzant moskiewskiej strony. / Bale daje, sam nie skacze, / tylko na poddaszu płacze. – „Książę Prymas Poniatowski”. Ewidentna wydaje się niechęć kompilatora do stronnictwa popierającego reformy i do samej Konstytucji 3 Maja. Ostatnie wpisy z tego okresu poczyniono zapewne w roku 1793 i zamknięto formułą „Ad maiorem Dei gloriam”, co wskazuje, że na tym miał kończyć się rękopis. Na kolejnych kartach inną ręką i późniejszym charakterem pisma znajduje się ciąg tekstów dotyczących epoki napoleońskiej (rozmaite formy literackie). Oprawione razem poszyty mają osobną paginację (wypisaną ręką autora), która kończy się na stronie z ostatnimi wpisami osiemnastowiecznymi. Stronice z zapiskami z epoki napoleońskiej opatrzono kontynuowaną paginacją ołówkiem wpisaną zapewne przez późniejszego, anonimowego badacza. Zapewne również on wpisał ołówkiem na przedniej wyklejce datę „20 V [19]32” oraz nadał zbiorowi tytuł „Silva rerum z końca XVIII wieku”. Opr: brązowy płsk., na licach pap. marm. Na s. 1 i 101 pierwszego poszytu odcisk heraldycznej pieczątki własnościowej – herb Lubicz (Łopacińskich), w którego otoku napis „Księgozbiór kojrański Łopacińskiego”. Leżące koło Wilna Kojrany pozostawały w posiadaniu rodziny Łopacińskich w latach 1764-1870 i zapewne przed tą drugą datą rękopis znajdował się w tamtejszym księgozbiorze. Obecność materiałów pochodzących z północnej części województwa wileńskiego (powiat brasławski) pozwala przypuszczać, że autorami sylwy byli przedstawiciele rodu Łopacińskich. Drobne uszkodzenia opr., poza tym stan bardzo dobry. Bardzo rzadkie.
Ilośc odsłon: 1666
