[Powstanie listopadowe] – Krzyżyk z Olszynki Grochowskiej: „Z Olszynki. Dnia 25. Lutego 1831 r.”. Polska, po 1831 r. 5000,-
Drewno olchowe, złoto; 5 x 4 cm
Na skrzyżowaniu drewnianych ramion krzyża (zakończonych złotymi skuwkami) napis na złotej kostce: „Dnia 25. Lutego 1831 r.”; na odwrocie „Z Olszynki”. Krzyżyk pamiątkowy wykonany po klęsce powstania listopadowego, według tradycji z drewna drzewa olchowego rosnącego w miejscu najkrwawszej bitwy na przedpolach Warszawy, w której oddziały polskie powstrzymały natarcie Rosjan. Inicjatorką wykonywania tego typu pamiątki narodowej była Klaudyna Potocka, opiekująca się emigrantami popowstaniowymi w Dreźnie. Poza krzyżykami z drewna olchowego wykonywano także igielniki (patrz poz. następna), często oba przedmioty tworzyły zestawy umieszczone w specjalnym etui z herbami Polski i Litwy, pełniąc rolę narodowych relikwii. Na górnym ramieniu kółeczko do zawieszenia. Stan bardzo dobry. Znakomity stan zachowania wskazuje, że krzyżyk przechowywany był i przekazywany z pokolenia na pokolenie ze szczególną czcią, jako narodowa, a zapewne i rodzinna pamiątka. Wielka rzadkość.
Lit.: G. Kieniewiczowa, Pamiątki powstań narodowych, Warszawa 1988, s. 49-50, poz. 50-53, ilustr.
Ilośc odsłon: 477