[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

[Młot na czarownice]. Kramer Heinrich. Malleus maleficarum. B.m., b.r. (Metz, ok.
1508-1515). Kaspar Hochfeder, 8°, k. [304], opr. z epoki, skóra. 16 000,-

Z księgozbioru Wincentego Chrzanowskiego (ekslibris) i biblioteki Chrzanowskich w Moroczynie (pieczątka). Postinkunabułowe wydanie najsłynniejszego traktatu o czarach. „Młot na czarownice”to tekst na temat magii, spisany przez dominikańskiego inkwizytora Heinricha Kramera (ok. 1430-1505), znanego również pod łacińską wersją imienia jako Henricus Institoris. Tekst ten został po raz pierwszy opublikowany w 1487 r. i stał się sławny jako podręcznik łowców czarownic od XV do XVII w. Był uważany za jedno z podstawowych kompendiów wiedzy o czarach, czarownicach i ich związkach z Szatanem. Poszukiwany w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na remedia przeciw czarom, choć dość szybko trafił na Indeks Ksiąg Zakazanych. Tekst traktatu jest poprzedzony wydaną 5 grudnia 1484 r. przez papieża Innocentego VIII bullą „Summis desiderantes”, będącą jednym z głównych dokumentów papieskich na temat czarów. Bulla wymienia Sprengera i Kramera, potwierdzając ich uprawnienia inkwizytorskie na obszarze prowincji kościelnych Bremy, Kolonii, Moguncji, Salzburga i Trewiru i nakazuje im walkę z szerzącymi się w tych rejonach praktykami magicznymi i satanicznymi. W Polsce „Młot na czarownice” wydano dopiero w 1614 r. w Krakowie, choć był to nie tyle przekład, co przeróbka dzieła, dokonana przez cenionego prawnika krakowskiego Stanisława Ząbkowica. Treść „Malleus maleficarum” podzielona jest na trzy części. Pierwsza dowodzi, że magia rzeczywiście istnieje, druga opisuje jej formy, a trzecia sposoby wykrywania, sądzenia i pozbywania się wiedźm. Autor ze szczegółami charakteryzuje m.in. lubieżne praktyki, którym czarownice miały się oddawać z Diabłem. Poruszony został nawet problem pomiotu, który czarownice miałyby rodzić Szatanowi. Oprócz tego dzieło dostarcza wskazówek, jak chronić przeprowadzających proces przed mocami wiedźmy. Szczegółowo wyłożone są sposoby wymuszania zeznań, z rekomendowaną kolejnością stosowania tortur włącznie – wskazane jest używanie rozpalonego żelaza i golenie całego ciała podsądnej w celu poszukiwania znaków diabelskich. Oferowaną edycję badacze przypisują Kasparowi Hochfederowi, niemieckiemu drukarzowi z Metzu, który założył pierwszą stałą drukarnię w Krakowie w 1503 roku. Pracował w niej do 1505 r., a później, pod kierunkiem Hallera do 1508 r., po czym opuścił Kraków. Ostatnia karta niezadrukowana. Opr.: brązowa skóra. Na k. tyt. XVI-wieczny podpis własnościowy oraz notatki po łacinie z tego samego okresu, na tylnej wyklejce: „y 25 Grudnia 1816 roku czytałem. Petrykowski mpp.” Na przedniej wyklejce i k. tyt. wzmiankowane znaki własnościowe Chrzanowskich. Miejscami marginalia dawną ręką. Drobne ślady po owadach, miejscami zaplamienia i zabrudzenia, poza tym stan dobry. Bardzo rzadkie.

Ilośc odsłon: 951