[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

Rzączyński Gabriel. Historia naturalis curiosa Regni Poloniae, Magni Ducatus Lituaniae, annexarumq[ue] provinciarum in tractatus XX divisa. Sandomiriae (Sandomierz 1721). Typis Collegii Soc[ietatis] Jesu, 4°, s. [16], 456, [16], herb Myszkowskich, opr. z epoki twarda, karton.  

E.XXVI, 540-541. Wydanie 1 (jedyne). Pierwszy pełny opis Rzeczypospolitej pod względem bogactw naturalnych oraz fauny i flory. Najważniejsze dzieło Gabriela Rzączyńskiego (1664-1737) jezuity, przyrodnika, prefekta szkół gdańskich. Na verso k. tyt. drzeworytowy herb J. W. Gonzagi Myszkowskiego, któremu dedykowano dzieło. Do napisania „Ciekawej Historii Naturalnej” skłoniła Rzączyńskiego chęć zmiany ogólnego przekonania o ubóstwie Polski w bogactwa naturalne. Jezuita zbierał materiały w trakcie licznych krajoznawczych podróży po Polsce, korzystał z opisów w wydanych księgach i rękopisach, uzupełniając je relacjami ustnymi. Dzieło składa się z 20 traktatów obejmujących wiadomości z zakresu geografii, geologii (m.in. o saletrze na Podolu, o złocie w Karpatach i Górach Świętokrzyskich, o srebrze w Olkuszu i o innych kopalinach), botaniki, zoologii ze szczególnym uwzględnieniem ornitologii (opis ponad 360 gatunków zwierząt krajowych, w tym ponad 100 gatunków ptaków), antropologii (m.in. opis kołtuna) i kończy się opisaniem „dziwów natury” (zawierającym rozdział o magii naturalnej). Autor podał i usystematyzował wiele cennych i praktycznych informacji o wykorzystaniu ziół, minerałów, wód leczniczych oraz surowców pochodzenia zwierzęcego do celów leczniczych. Dzieło Rzączyńskiego było w XVIII wieku wykorzystywane przez zachodnich uczonych. W swoich pismach odnoszą się do niego m.in. Karol Linneusz oraz Georges Buffon. Tom drugi dzieła „Auctuarium historiae naturalis” ukazał się w 1742 r. w Gdańsku „i jest dziwnie rzadki” (Estreicher). Ubytki pap. grzbietu i kilkunastu marginesów, ślady po zalaniu kilkunastu kart, ubytki pap. na k. indeksu (w treści), ślady po korniku. Stan ogólny dobry. Bardzo rzadkie.

Ilośc odsłon: 493