[secretera].
portal bibliofilsko-aukcyjny

Syreniusz (Syreński) Szymon. Zielnik Herbarzem z ięzyka łacińskiego zowią to iest opisane własne imion, kształtu, przyrodzenia, skutków, y mocy ziół wszelakich, drzew, krzewin y korzenia ich kwiatu, owoców, sokow miasg, żywic y korzenia do potraw zaprawowania, także trunkow, syropow, wodek lekiwarzow, konfektow, win rozmaitych, prochow soli z zioł czynioney, masci, plastrow; przytym o ziemiach y glinkach roznych: o kruscach perłach y drogich kamieniach też o zwierzętach czworonogich czołgaiaczych, ptactwie, rybach y tych wszystkich rzeczach ktore od nich pochodza od Discordia... z położeniem własnych fi gur dla snadnieyszego ich poznania y używania ku zachowaniu zdrowia tak ludzkiego iako bydlęcego y chorób przypadłych odpędzenia, z wielkim uważaniem y porządkiem, polskiem iezykiem zebrany y na ośmiero ksiąg rozłożony. Księga lekarzom, aptekarzom, cyrulikom, barbirzom, rostrucharzom końskiem lekarzom, mastelarzom, ogrodnikom, kuchmistrzom, kucharzom, synkarzom, gospodarzom, mamkom, paniom, pannom y tym wszystkim, którzy się kochaią y obzieraią w lekarstwach pilnie zebrane a porządnie spisane przez... Kraków 1613. Druk. Bazylego Skalskiego, folio, k. [12], s. 1540, k. [12], kilkaset drzeworytów w tekście, opr. skóra z epoki.

E.XXX, 172-174. Największe dzieło staropolskiej farmacji, medycyny i botaniki przeznaczone dla aptekarzy, cyrulików, ogrodników, kuchmistrzów i gospodarzy. Ułożył go Szymon Syreniusz (Syreński, 1540-1611), polski botanik, lekarz, profesor Uniwersytetu Krakowskiego. Syreniusz praktykował medycynę we Lwowie oraz prowadził badania nad florą Ukrainy, Podola, Pokucia, Bieszczad, Beskidów, Tatr oraz Węgier. Był lekarzem dla ubogich Krakowa i przedmieść. W 1600 r. został dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Krakowskiego. Ostatnie lata życia pochłaniała mu praca nad „Zielnikiem”, który złożył w oficynie Mikołaja Loba w 1610 r. Po śmierci autora drukarz wstrzymał prace, chcąc uzyskać dodatkowe wynagrodzenie. Egzekutorzy testamentu Syreniusa po długotrwałym procesie odzyskali wydrukowane już egzemplarze i zdobywszy fundusze od królewny Anny Wazówny powierzyli dokończenie druku Bazylemu Skalskiemu. Dzieło ukazało się ostatecznie w 1613 r. „Zielnik” dzieli się na pięć ksiąg. Opisy poszczególnych roślin opatrzone są drzeworytowymi podobiznami ziół. Zawierają nazwy polskie, niemieckie i łacińskie, charakterystykę budowy roślinny i jej występowania ze wskazaniem czasu zbioru i właściwości leczniczych oraz z informacją o wytwarzanych z niej preparatach. W wielu przypadkach autor skorygował błędne opinie oraz wiadomości podawane przez pisarzy starożytnych. „Zielnik [...] jest uważany za pierwszą w Polsce syntezę wiedzy o roślinach i ich użytkowaniu. Wprowadzone przez autora polskie nazwy roślin, zaczerpnięte z języka potocznego oraz od zielarzy, ale częściowo przez niego samego utworzone, zostały przejęte przez późniejszych botaników i w znacznej części przetrwały do dzisiaj (m.in. barszcz, dziewięćsił, goryczka, oset).” (PSB). Z uwagi na częste użytkowanie dzieła do naszych czasów dochowało się niewiele egzemplarzy bez znaczniejszych ubytków. W oferowanym egzemplarzu k. tyt., 2 k. przedtyt., 5 kart rejestru oraz 3 k. indeksu, a także 51 kart (w różnych miejscach bloku książki) uzupełnione bardzo dobrej jakości kopiami na starym papierze. Pozostałe karty w stanie dobrym i bardzo dobrym. Niektóre karty wzmocnione papierem, ubytki brzegów kart, zabrudzenia i charakterystyczne przebarwienia. Egzemplarz po fachowej konserwacji Rzadkie.

Ilośc odsłon: 1090